Struktura pracy dyplomowej w OO

W poprzedniej części poradnika wskazałem podstawowe kroki zmierzające do przygotowania pracy. Sądzę, że warto przejść do jej struktury. Mam nadzieję, że nie muszę przypominać, jak ważny element naszej pracy stanowi jej struktura. Podstawowym narzędziem, z którego będziemy korzystać w OpenOffice, jest Stylista. Niestety bardzo często nie doceniamy tego narzędzia, prawdopodobnie dlatego, że niektóre rzeczy szybciej jest zmienić ręcznie, co jest tylko pozorną oszczędnością czasu.

Możemy się dostać do niego na dwa sposoby:

- Najprostszy to wciśnięcie klawisza funkcyjnego „F11”.

- Drugim jest wybranie z menu Format opcji style i formatowanie.

Szczegółowe funkcje stylisty to temat na osobny artykuł, w niniejszym wskażę tylko te najbardziej nas interesujące.

W Styliście znajdują się cztery główne kategorie (ikonki w górnej części okna) - style akapitu, znaków, ramek, strony i listy. Pod oknem z wyborem styli znajduje się jeszcze opcja umożliwiająca wyselekcjonowanie tych najbardziej nas interesujących. Początkowo powinniśmy zainteresować się nagłówkami. Za pomocą nagłówków ustalamy tytuły rozdziałów, podrozdziałów oraz innych jednostek redakcyjnych. Dzięki temu mamy dostęp do dwóch ułatwień.

Pierwsze to automatycznie tworzony spis treści (więcej w dalszych częściach poradnika). Ciekawym rozwiązaniem jest drugie ułatwienie, które odpowiednio stosowane pomoże nam w szybkiej nawigacji pomiędzy częściami pracy. Jest to nawigator (F5 lub menu edycja→nawigator). W przypadku długiej pracy możemy szybko przemieszczać się pomiędzy jednostkami redakcyjnymi.

Uwaga, musimy pamiętać o zachowaniu konsekwencji w ustalaniu poziomów nagłówków. Jeśli rozdział to np. nagłówek 1, podrozdział 2, podpunkt 3, to powinniśmy cały czas stosować taką hierarchię. Jeśli nie odpowiada nam czcionka określonego nagłówka, to możemy ją zmienić. Ważne, że ustawiony jest dany styl. Istnieje także możliwość stworzenia nowego stylu bądź modyfikacji starego. Będzie to dla nas ważne, jeśli w naszej pracy mają się znaleźć np. tabele, które będą poziome. Z tego powodu tworzymy styl o nazwie strona pozioma (koniecznie w kategorii style strony) i ustawiamy orientację strony na poziomą.

Zastosowanie omówię za chwilę.

Do struktury pracy można także zaliczyć numerację stron. Jest to stosunkowo istotny szczegół techniczny. Numer strony możemy w zasadzie wstawić, gdzie chcemy. Dokonujemy tego, klikając wstaw→pola→numer strony. Jednakże nie jest to najlepszy pomysł. Numeracja znajduje się zazwyczaj na dole strony. W tym przypadku musimy najpierw wstawić stopkę - wstaw→stopka (zazwyczaj →domyślnie), po czym wstawiamy numer strony. Ustawienie dotyczy wszystkich stron. Tak samo, jeśli np. wyśrodkujemy, efekt jest taki sam dla wszystkich stron.

Warto pamiętać, żeby pierwsza strona, tytułowa nie miała numeru strony. W tym celu wybieramy ze Stylisty (kategoria style strony) styl pierwsza strona. Dzięki temu mamy problem z głowy.

Bardzo ciekawym rozwiązaniem jest nieumieszczanie numeru strony także na pierwszej stronie rozdziału (to już kwestia gustu). W tym przypadku także stosujemy wskazany styl, ale dokonujemy tego w inny sposób: wstaw→podział ręczny→pierwsza strona. Tylko w ten sposób możemy wstawić styl pierwszej strony w dalszych częściach pracy. Wskazane rozwiązanie stosuje się także w przypadku pojedynczych stron poziomych, z tą różnicą, że zamiast pierwszej strony wybieramy zdefiniowany przez nas samych styl strona pozioma. W zasadzie zawsze, kiedy korzystamy z jakiegoś nietypowego stylu strony, wybieramy ten sposób zmiany stylu. Jednakże w standardowej pracy dzieje się to stosunkowo rzadko.

Istotnymi elementami struktury pracy są spisy treści, tabel, wykazy skrótów itp. Jeśli chodzi o ten ostatni element, to niestety musimy go wykonać ręcznie. Pozostałe można stworzyć za pomocą oferowanych przez Writer narzędzi. Dla porządku umieszczam je w tej części opracowania, niemniej należy pamiętać, że są to ostatnie elementy naszej pracy. Tworzymy je na samym końcu. Klikamy w menu wstaw i wybieramy opcję indeksy i spisy. Za jej pomocą możemy wstawić zarówno spis tabel, jak i spis treści. Przy wstawianiu spisu treści należy uważać, żeby tekst nie przestawił się. Dlatego proponuje zrobić jedną stronę na spis treści i zostawić ją pustą, a sam spis stworzyć na końcu pracy, po czym skopiować go i wkleić w pustą stronę, sprawdzając, czy zasadniczy tekst nie przestawił się. Proponuję także odznaczyć opcję chronienia spisu treści przed zmianami. Zawsze możemy chcieć dokonać jakichś drobnych poprawek.

Uwaga, przestrzegajmy zasady, że spis treści robimy absolutnie na końcu, ponieważ w innym przypadku możemy być zmuszeni do żmudnego ręcznego poprawiania spisu. Szczerze nie polecam.

Sądzę, że jesteśmy już stosunkowo dobrze przygotowani do rozpoczęcia pisania. Pozostają nam jeszcze uwagi związane z edycją tekstu. Znajdą się w kolejnej części poradnika.