Rodzaje przypisów w OpenOffice Writer cz. 1

W trakcie naszej pracy z edytorem tekstowym bardzo często musimy sięgnąć po wiele dodatkowych narzędzi. Czym byłby np. referat bez przypisów? W rzeczy samej ten ważny element często nam umyka. Mógłbym wskazać na co najmniej dwie przyczyny, które są związane z brakiem odpowiednich umiejętności. Pierwsza dotyczy sposobu konstruowania samych przypisów. Na ten temat nie mogę za wiele napisać bo wykracza to poza obszar e-lettera. Nie sądzę jednak, żebyście mieli z tym większe problemy. Internet jest niezwykle bogatym źródłem w tej sprawie. Jest jeszcze jedna rzecz. Istnieje bardzo wiele sposobów na ich tworzenia i ten, który zastosujecie zależy m.in. dziedziny Waszej pracy.

W edytorach tekstowych występują dwa główne rodzaje przypisów: dolne i końcowe. OpenOffice posiada oczywiście oba wspomniane rodzaje przypisów. Rozpocznę od przypisów końcowych. Kolejność jest zupełnie przypadkowa i nic z niej zupełnie nie wynika.

Przypisy końcowe

Przypis końcowy wstawiamy klikając Wstaw/Przypis. Po skorzystaniu z tej opcji dostrzegamy niewielkie okno dialogowe.

To niepozorne na pierwszy rzut oka okienko jest jednym z najważniejszych narzędzi naszej pracy. Za jego pomocą decydujemy, czy będzie to przypis końcowy, czy dolny, oraz czy przyporządkujemy przypisowi automatycznie numer, czy zdefiniujemy dowolnie znak.

Z tego, co zaobserwowałem przypisy dolne stosuje się raczej we wszelkiego rodzaju artykułach, rzadziej referatach czy pracach naukowych. Prawda jest jednakże taka, iż zawsze mamy określone kryteria, do których musimy się podporządkować. Te kryteria zazwyczaj załatwiają za nas problem, jakie przypisy zastosować.

Zgodnie z nazwą przypisy końcowe wstawiane są na samym końcu dokumentu W ustawieniach domyślnych OpenOffice tworzy w tym celu dodatkową stronę. Nie znajdują się one bezpośrednio po tekście.

Zdanie o ostawieniach domyślnych może być trochę mylące. Jednakże zastosowałem je specjalnie, bowiem wiele opcji możemy jeszcze w późniejszym czasie zmienić. Chciałbym się im przyjrzeć. Zakładam przy tym, że w większości przypadków stosujemy automatyczną numerację, której domyślne ustawienia mogą się wielu osobom nie spodobać (i...ii...iii...). W nawiasie zaprezentowałem domyślną numerację dla przypisów końcowych. Moim zdaniem nie jest ona zbyt czytelna. Może przy zaledwie paru przypisach nie będzie z tym większego problemu, lecz przy większej ilości. Nie wspomnę o tym, że taka numeracja jest dla mnie średnio estetyczna (ale to już rzecz gustu).

Warto więc, abyśmy się zapoznali ze sposobem modyfikacji przypisów. W tym celu klikamy Narzędzia/Przypisy/Przypisy końcowe. W tym oknie z kolei znajdują się zaawansowane opcje, dzięki którym możemy w sposób zdecydowany zmienić wygląd przypisów.

W części nazwanej autonumeracja zmieniamy domyślne wartości na coś, co nam bardziej odpowiada. Podejrzewam jednak, że dla większości osób tym wyborem będą zwykłe liczby. Tuż obok możemy zdecydować się, czy przypisy będą rozpoczynać się od pierwszego, czy może od któregoś z kolejnych. Opcja ta może się nam przydać, w sytuacji kiedy będziemy pisać i np. drukować różne elementy tej samej pracy w osobnych plikach. Zakładając oczywiście, że przypisy są w każdej części (np. rozdziale) na końcu. Kolejna z opcji pozwala na zakończenie i rozpoczęcie numeru przypisu dowolnym znakiem. Na przykład tworzymy przypisy stylizowane na paragrafy. Odpowiedni znaczek i cyfra. Jeśli mamy ochotę, to po cyfrze stawiamy również jakiś znak.

Na samym końcu mamy możliwość edycji stylu przypisów końcowych i elementów sąsiadujących z nimi. Jeśli nie podoba się nam czcionka itp. To nie musimy ręcznie jej zmieniać dla każdego przypisu, lecz wybrać odpowiedni styl gotowy, lub uprzednio przez nas utworzony (zapraszam do części e-lettera poświęconych stylom). Jeśli chodzi o przypisy końcowe, to byłoby na tyle. Przejdźmy do drugiego rodzaju przypisów.

Przypisy dolne różnią się przede wszystkim swoim położeniem. Zamiast na końcu całego tekstu znajdują się każdorazowo na dole każdej strony (w treści której znalazło się oczywiście dowiązanie do przypisu). W sytuacji, kiedy nie macie z góry narzucone, gdzie mają się znajdować Wasze przypisy polecam zdecydowanie dolne. Nie wiem, jak Wam, ale mi się z reguły nie chce czytać tych na końcu, chyba, że bardzo muszę. Kiedy przypis znajduje się bliżej miejsca, które charakteryzuje, jest moim zdaniem skuteczniejszy. Dotyczy to zwłaszcza przypisów wnoszących jakieś treści merytoryczne.

Przemysław Żarnecki